Met inwerkingtreding van de Wet arbeidsmarkt in balans veranderen per 1 januari 2020 de ontslagregels. Tot 1 januari 2020 gelden acht redelijke ontslaggronden. Per 1 januari 2020 wordt hieraan een negende ontslaggrond (de i-grond) toegevoegd. De i-grond wordt een cumulatiegrond, wat inhoudt dat ontslag ook mogelijk wordt bij een combinatie van omstandigheden uit verschillende ontslaggronden. Daarnaast veranderen per 1 januari 2020 de regels omtrent de transitievergoeding.
Cumulatiegrond
Per 1 januari 2020 is ontslag mogelijk op grond van een combinatie van omstandigheden uit verschillende ontslaggronden. De volgende ontslaggronden kunnen worden gecombineerd: frequent ziekteverzuim, disfunctioneren, verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer, het zonder deugdelijke grond niet-nakomen van re-integratieverplichtingen, een verstoorde arbeidsverhouding en andere omstandigheden. De a-grond (bedrijfseconomische redenen), de b-grond (langdurige arbeidsongeschiktheid) en werkweigering wegens gewetensbezwaren, kunnen niet worden gecombineerd. Indien de combinatie van omstandigheden tot gevolg heeft dat van de werkgever in redelijkheid niet verlangd kan worden dat het dienstverband voortduurt, kan er sprake zijn van een redelijke grond voor ontslag. Bij een ontslag op grond van de cumulatiegrond dient de werkgever het ontslag vooraf door de kantonrechter te laten toetsen. De kantonrechter toetst of is voldaan aan de eisen om de arbeidsovereenkomst te kunnen beëindigen. Of een ontslag op grond van de cumulatiegrond gemakkelijk zal worden toegekend, zal per rechter verschillend zijn.
Inspanningsverplichting
Zodra een werkgever van mening is dat sprake is van gecombineerde omstandigheden die tot ontslag kunnen leiden, dient hij dit tijdig aan de werknemer te laten weten. De werkgever is verplicht om te kijken of hij samen met de werknemer tot een oplossing kan komen. Slechts indien de situatie niet opgelost kan worden, kan er sprake zijn van een redelijke grond voor ontslag. Er is geen sprake van een redelijke grond voor ontslag indien de werkgever de werknemer van de ene op de andere dag ontslaat op grond van de cumulatiegrond, zonder dat hij heeft geprobeerd met de werknemer tot een oplossing te komen.
Extra vergoeding
De rechter kan bij een ontslag op grond van de cumulatiegrond oordelen dat een werknemer recht heeft op een extra vergoeding. Deze vergoeding komt bovenop de transitievergoeding en kan maximaal 50 procent van de transitievergoeding bedragen. De hoogte van een eventuele extra vergoeding stelt de rechter vast op grond van de mate waarin de ontslaggronden die de werkgever aandraagt, zijn voldaan.
Transitievergoeding
Per 1 januari 2020 krijgt iedere werknemer – ongeacht hoe lang hij of zij in dienst is geweest – een derde bruto maandsalaris per arbeidsjaar mee. Voor het overige gedeelte van het dienstverband of als een dienstverband korter dan een jaar heeft geduurd, wordt de transitievergoeding naar rato berekend. Ook bij een zeer kort dienstverband van slechts enkele dagen heeft een werknemer recht op een transitievergoeding. Een werknemer heeft in beginsel ook recht op een transitievergoeding indien zijn arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet wordt verlengd of indien hij in zijn proeftijd wordt ontslagen. In sommige gevallen kan de werkgever de betaalde transitievergoeding gecompenseerd krijgen van het UWV.
Conclusie
Vanaf 1 januari 2020 wordt ontslag op grond van een combinatie van omstandigheden uit verschillende ontslaggronden mogelijk. Daarnaast heeft iedere werknemer vanaf 1 januari 2020, ongeacht hoe lang hij of zij in dienst is geweest, recht op een transitievergoeding.
Advies
Heeft u vragen over dit onderwerp of over andere arbeidsrechtelijke vraagstukken? Aarzel dan niet en neem direct contact op met onze arbeidsrechtadvocaat mr. Amy Vincent. Zij adviseert u graag aangaande uw rechtspositie.
