Met ingang van 1 oktober 2010 is de Wet Kraken en Leegstand in werking getreden. Met de Wet Kraken en Leegstand wordt in de eerste plaats de norm onderstreept dat kraken te allen tijde onrechtmatig is. Kraken wordt hiermee gezien als een vorm van “eigenrichting”, waarbij het eigendomsrecht ernstig wordt geschonden. De Wet Kraken en Leegstand maakt kraken onmogelijk en stelt het strafbaar als een misdrijf.
In het Wetboek van Strafrecht is onder andere de navolgende wijziging aangebracht.
“Artikel 138a:
1. Hij die in een woning of gebouw, waarvan het gebruik door de rechthebbende is beëindigd, wederrechtelijk binnendringt of wederrechtelijk aldaar vertoeft, wordt, als schuldig aan kraken, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste 1 jaar of geldboete van de derde categorie.
2. Indien hij bedreiging uit of zich dient van middelen geschikt om vrees aan te jagen, wordt hij gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste 2 jaren of geldboete van de vierde categorie.
3. De in de eerste en tweede lid bepaalde gevangenisstraffen kunnen met een/derde worden verhoogd indien 2 of meer verenigde personen het misdrijf plegen.”
De Leegstandwet is onder meer als volgt gewijzigd.
“Artikel 2:
De gemeenteraad kan een leegstandverordening vaststellen.
Artikel 3:
1. De gemeenteraad kan in de leegstandverordening bepalen dat de leegstand van 1 of meer daarbij aangewezen categorieën gebouwen of gedeelte daarvan, niet zijnde woonruimte, gelegen in de gemeente of daarbij aangegeven delen van de gemeente, door de eigenaar wordt gemeld aan de Burgemeester en Wethouders, zodra die leegstand langer duurt dan een in die verordening aangegeven termijn van tenminste 6 maanden.
2. Burgemeester en Wethouders houden een lijst bij van overeenkomstig het eerste gemelde gebouw of gedeelte daarvan. Op deze lijst houden zij ook de gebouwen of gedeelten daarvan bij, waarvan andershalve geconstateerd is dat deze leegstaan en waarvan de leegstand overeenkomstig het eerste lid van dit artikel gemeld had moeten worden door de eigenaar.
3. In de leegstandverordening worden nadere regels gegeven omtrent het melden, bedoeld het eerste en tweede lid.
4. De termijnen, bedoeld in het eerste lid en artikel 5, vangen aan op de dag na de datum van inwerking treden van de leegstandverordening, bedoeld in dat lid.
Artikel 4:
1. Burgemeester en Wethouders voeren binnen 3 maanden na ontvangst van de melding, bedoeld in artikel 3, overleg met de eigenaar van het gebouw omtrent het gebruik van het gebouw respectievelijk dat gedeelte van het gebouw.
2. Burgemeester en Wethouders kunnen na het overleg, bedoeld in het eerste lid, of zonder overleg indien de eigenaar aan dat overleg geen medewerking verleent, in een leegstandsbeschikking vaststellen of het gebouw respectievelijk het gedeelte daarvan geschikt is voor gebruik.
Artikel 6:
Burgemeester en Wethouders kunnen in hun besluit, bedoeld in artikel 5:
a. één of meerdere natuurlijke personen of rechtspersonen als gebruiker voordragen;
b. Indien het gebouw noodzakelijke voorzieningen behoeft om weer op redelijke wijze tot gebruik te kunnen dienen, de eigenaar verplichten om binnen een door hen te bepalen termijn de door hen aan te geven voorzieningen te treffen; en
c. zo nodig andere voorwaarden aan de uitvoering van het besluit stellen.
Artikel 7:
1. De eigenaar is verplicht om de overeenkomstig artikel 5 voorgedragen gebruiker binnen 3 maanden na de voordracht, een overeenkomst tot ingebruikname van het gebouw respectievelijk het leegstaand gedeelte daarvan aan te bieden.
2. Het eerste lid is niet van toepassing indien de eigenaar binnen de termijn, bedoeld in het eerste lid, een overeenkomst is aangegaan met een andere gebruiker, die het gebouw, respectievelijk een gedeelte daarvan, binnen redelijke termijn in gebruik neemt.
3. De eigenaar is verplicht om binnen 4 weken na beëindiging van het gebruik overeenkomstig dit artikel de leegstand van het gebouw, respectievelijk het gedeelte daarvan, te melden aan Burgemeester en Wethouders, tenzij het gebouw langer dan 1 jaar in gebruik is geweest.”
Wat houden voornoemde wetsartikelen nu in?
Strafrechtelijk gezien is kraken altijd en overal verboden en niet meer mogelijk in het geval een pand langer dan 1 jaar leeg staat (volgens de oude wetgeving). Daarbij is kraken niet langer een overtreding maar een misdrijf. Het Openbaar Ministerie heeft hierdoor meer mogelijkheden om krakers daadwerkelijk aan te pakken en diverse delicten als bedreiging en vernieling ten lasten te leggen. Het OM heeft nu zelfs de mogelijkheid gewelddadige krakers een maximale gevangenisstraf op te leggen van 2 jaar en 8 maanden. Deze maatregelen beogen een afschrikwekkend effect te hebben op de krakers. Het OM heeft zelfs de mogelijkheid om buitenlandse krakers, zonder vaste woon- en/of verblijfplaats, of krakers die zich weigeren te identificeren in voorlopige hechtenis te houden tot een zaak voorkomt.
Op grond van de Leegstandwet worden gemeenten de mogelijkheid geboden om een leegstandverordening vast te stellen, wat een actief middel is tot leegstandsbeheer. Op grond van de leegstandsverordening dienen eigenaren van kantoren, bedrijfspanden en winkelpanden melding te maken wanneer deze leeg komen te staan. Binnen 3 maanden na de leegstandsmelding treedt de gemeente in overleg met de eigenaar van een leegstaand gebouw omtrent het gebruik hiervan. Voor zover een gebouw tenminste 12 maanden leegstaat kan de gemeente zelf een gebruiker voordragen aan de eigenaar van dit gebouw. Voor zover een gebouw noodzakelijke voorzieningen nodig heeft om weer op een redelijke wijze gebruikt te kunnen worden, dan kan de gemeente een eigenaar zelfs verplichten noodzakelijke voorzieningen te treffen.
Al met al zijn de aanpassingen in de Leegstandwet een aanzienlijke beperking van het eigendomsrecht, nu gemeenten de eigenaren van leegstaande gebouwen verplichtingen kunnen opleggen betreffende het gebruik hiervan.
Volgens de initiatiefnemers van de Wet Kraken en Leegstand zouden de wijziging in de Leegstandwet mogelijkheden voor tijdelijke verhuur en transformatie van verouderde en langdurige leegstaande kantoren moeten bevorderen. Of dit ook daadwerkelijk zal gebeuren, moet de tijd uitwijzen. Het succes van de wijziging in de Leegstandwet is afhankelijk van de actieve houding die gemeenten innemen bij het opstellen van de leegstandverordening.
Vragen?
Mocht u vragen hebben over de wet Kraken en Leegstand, kunt u contact opnemen met mr. F.P.G.F. de Moel van ons kantoor.
Geef een reactie