In deze crisistijden hebben ondernemers het zwaar, zeker als ook nog eens de bank de financiering opzegt. Dan wordt een faillissement veelal onafwendbaar. Wat kunt u als ondernemer daartegen doen?
Als ondernemer hoeft u het niet zo maar te accepteren dat de bank de financiering opzegt. Banken hebben immers een bijzondere zorgplicht uit hoofde van hun maatschappelijke functie. Deze zorgplicht komt in het geding als de bank zonder (zwaarwegende) redenen de financiering opzegt. Onder welke omstandigheden is daar sprake van?
Hierover is behoorlijk wat jurisprudentie geschreven. Ook is er recent op 20 oktober 2009 nog een vonnis gewezen door de Rechtbank Middelburg. Daarin heeft de rechter geoordeeld dat het de bank (in dit geval de Rabobank) niet vrij stond om de financieringsovereenkomst op te zeggen. De rechter oordeelde samengevat dat de Rabobank de financieringsovereenkomsten moest blijven nakomen.
De vraag die in deze procedure centraal stond, was of de Rabobank haar bijzondere zorgplicht jegens haar cliënt heeft geschonden en of de opzegging heeft voldaan aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit.
De rechter stelde voorop dat de bank in beginsel bevoegd is de voor onbepaalde tijd aangegane (krediet)overeenkomst op te zeggen. Evenals iedere andere contractuele relatie, wordt de relatie tussen een bank en haar cliënt echter mede beheerst door de eisen van redelijkheid en billijkheid. Voor een bank geldt bovendien (zoals onder andere door het Hof Arnhem in zijn arrest van 18 februari 2003 is overwogen) dat zij, uit hoofde van haar maatschappelijke functie, een bijzondere zorgplicht heeft. De reikwijdte van die zorgplicht hangt af van de omstandigheden van het geval. Bij het opzeggen en afwikkelen van een kredietovereenkomst dient rekening te worden gehouden met de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit en dienen de belangen van beide partijen te worden gewogen, aldus de rechter.
De rechter was in dit geval van oordeel dat de opzegging van het krediet niet aan de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit heeft voldaan. Hij achtte daarbij allereerst van belang dat gebleken is dat er (1) geen sprake is van een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de verplichtingen ten opzichte van de Rabobank. (2) Voorts is volgens de rechter van belang dat kan worden geconcludeerd dat de Rabobank over voldoende zekerheden in de vorm van pand- en hypotheekrechten beschikt, zulks gelet op de verhouding tussen de waarde van de vaste activa en de waarde van de vorderingen van de Rabobank. (3) Verder kan aan de hand van de overgelegde stukken worden geconcludeerd dat de omzet van het bedrijf sinds de maand juli 2009 een stijgende lijn laat zien. (4) Nu daarnaast sprake is van een ‘reddingsplan’ waarbij de 6 grote schuldeisers nauw betrokken zijn, acht de rechter de kans dat het bedrijf het zal overleven zeker niet uitgesloten. (5) Tenslotte is als onweersproken vast komen staan dat beëindiging van de financieringsrelatie ernstige financiële problemen voor de handel in de hele gemeente zal opleveren en dat uitwinning van de zekerheden door de Rabobank zal leiden tot bedrijfsbeëindiging.
Om deze redenen oordeelde de Rechtbank dat de financieringsovereenkomsten voorlopig niet mogen worden opgezegd. Hoewel het bedrijf ook had gevorderd dat het de Rabobank ten minste 1 jaar lang niet vrij zou mogen staan om de overeenkomsten op te zeggen, oordeelde de rechter dat hij over de toekomstige situatie niet kan oordelen en dat op ieder gewenst moment beoordeeld moet (kunnen) worden of er omstandigheden voordoen die opzegging rechtvaardigen.
Uit deze uitspraak wordt duidelijk dat banken niet zo maar de financiering mogen opzeggen. Doet de bank dat toch, dan zijn er zeker mogelijkheden om (al dan niet via de rechter) de bank dat te verbieden. Wij kunnen u daarbij van dienst zijn. In eerste instantie zullen wij de bank overtuigen van haar zorgplicht en hopen daarmee de kwestie buiten de rechter om te kunnen afhandelen. Lukt dat niet, dan schuwen wij niet de gang naar de rechter. In een dergelijke procedure heeft u zeker kans van slagen. Uiteraard zal dat wel afhangen van de specifieke omstandigheden van het geval.
Mocht u geïnteresseerd zijn in de gehele uitspraak van de Rechtbank, klik dan hier. Bij vragen over deze materie kunt u ook contact opnemen met ons kantoor.
Geef een reactie