Misbruik handelsnaam

Het zal u maar gebeuren! U exploiteert al jaren lang uw onderneming onder een onderscheidende handelsnaam en u heeft met uw handelsnaam een “goede naam” opgebouwd in de regio waarin u uw onderneming exploiteert. Dan ziet u plotseling uw handelsnaam voorbij komen op een stadsbus, als reclame voor een geheel andere onderneming. Wat kunt u doen tegen het onrechtmatig gebruik van uw handelsnaam?

Handelsnaamswet
Op grond van artikel 5 Handelsnaamwet is het verboden: “een handelsnaam te voeren, die, voordat de onderneming onder die naam werd gedreven, reeds door een ander rechtmatig gevoerd werd, of die van diens handelsnaam slechts in geringe mate afwijkt, een en ander voor zover die ten gevolge, in verband met de aard van der beide ondernemingen en de plaats, waarin zij gevestigd zijn bij het publiek verwarring tussen die ondernemingen te duchten is.”

Om succesvol een beroep te doen op dit artikel dient aan een aantal eisen voldaan te worden. Zo is het verboden een “jongere” handelsnaam te voeren indien daardoor verwarring met een “oudere” onderneming te vrezen is. Hierbij wordt alleen uitgegaan van verwarringsgevaar ten gevolge van het gebruik van een zelfde naam als handelsnaam. Dit betekent dat handelsnaamrecht alleen rechtsbescherming biedt bij geschillen tussen ondernemingen.

Er is alleen sprake van het voeren van een bepaalde handelsnaam, indien een onderneming zich presenteert aan het publiek onder de betreffende handelsnaam. Uit de jurisprudentie blijkt dat het voeren van een handelsnaam kan blijken uit het gebruik van de betreffende naam op briefpapier, op antwoordapparaten, op visitekaartjes, op kassabonnen, in advertenties, op facturen en in andere correspondentie. Tot het voeren van een handelsnaam wordt in de regel voldoende geacht, dat de handelsnaam daadwerkelijk en voor derden kenbaar wordt gebruikt.

De rechtsvraag of een handelsnaam onrechtmatig wordt gebruikt, kan in tweeën opgedeeld worden:

1. het is onrechtmatig om een handelsnaam (of een in geringe mate afwijkende handelsnaam) te gebruiken die reeds rechtmatig wordt gevoerd door een ander;
2. het gebruik van eenzelfde (of in geringe mate afwijkende handelsnaam) is dan nog alleen onrechtmatig indien als gevolg hiervan, in verband met de aard der beide ondernemingen en de plaats, waar zij gevestigd zijn, bij het publiek verwarring tussen die ondernemingen te duchten is.

Jurisprudentie
De jurisprudentie over het onrechtmatig gebruik van een handelsnaam is net zo divers als iedere handelsnaam en de aard van ondernemingen. De beantwoording van de rechtsvraag of een handelsnaam onrechtmatig wordt gebruikt is dan ook afhankelijk van vele factoren.

Procedure gewonnen
Recentelijk heeft ons kantoor met succes in kort geding een geschil met betrekking tot onrechtmatig gebruik van een handelsnaam beslecht voor een van onze cliënten. Hiermee is voorkomen dat de handelsnaam van onze cliënte door een andere onderneming op onrechtmatige wijze wordt gebruikt.

Casus
Cliënte exploiteert reeds vanaf 1991 een onderneming onder de naam “New Creations”. De aard van de onderneming betreft een etalage – decoratie – en stylingbureau, waarbij cliënte zich de laatste jaren tevens richt op “personal styling”.

Cliënte constateerde medio 2009 dat een andere onderneming onder haar handelsnaam “New Creations” een beautysalon is gaan exploiteren.

Tot verbazing van cliënte ontving zij zelfs e-mailberichten op haar e-mailadres die bedoeld waren voor deze beautysalon. Tot grote schrik van cliënte ontvangt zij op 15 oktober 2009 zelfs een e-mailbericht van een reclamestudio met foto’s van stadsbussen op het busstation in Eindhoven met daarop in sierlijke grote “bling bling”-letters “New Creation laat u verrassen door kwaliteit”. De reclame op de stadsbussen was zo prominent dat cliënte niet kon accepteren dat de door haar sinds 1991 gebruikte handelsnaam zou worden gebruikt door een andere onderneming, al helemaal niet wanneer deze handelsnaam in “bling bling”-lettertypes en layout op een stadsbus door Eindhoven wordt gereden en haar handelsnaam in die zelfde stijl zou verschijnen op een gevel van een pand aan een van de drukste toegangswegen van Eindhoven.

In een kort gedingprocedure is uiteindelijk gevorderd om de beautysalon te bevelen binnen 7 dagen na betekening van het vonnis, het onrechtmatig gebruik van de handelsnaam van cliënte te staken en gestaakt te houden, op straffe van een dwangsom van € 1.000,00 per overtreding.

Uitspraak rechter
De voorzieningenrechter komt in het vonnis uiteindelijk tot de volgende overweging: “Vaststaat dat de handelsnaam New Creations reeds rechtmatig gevoerd werd door eiseres, voordat door gedaagde haar onderneming onder die naam werd gedreven. De vraag die in onderhavig geschil dient te worden beantwoord is of beide handelsnamen zodanig op elkaar gelijken dat daardoor verwarringsgevaar ontstaat. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is daar voorshands in dit geval sprake van en daartoe wordt als volgt overwogen.

Hoewel de aard van de ondernemingen niet identiek is, is er grote verwantschap. Die verwantschap is met name gelegen in de omstandigheid dat de bedrijfsactiviteit in beide gevallen voornamelijk bestaat uit het op ambachtelijk en zeer gedetailleerd niveau met persoonlijke aandacht voor de persoon van de cliënt en diens typische individuele eigenschappen, met behulp van creatieve inzet en inspeelt op mode en andere lifestyletrends werken aan de representatie van die cliënt. Beide ondernemingen zijn actief in de stadsregio’s Eindhoven. Dat Çokiçli zich op datzelfde gebied richt, wordt bevestigd door het feit dat zij zich breed afficheert op een bus van het openbaar vervoer.

Beide handelsnamen bevatten als kenmerkend onderdeel de aanduiding “New Creations”. In zoverre zijn de handelsnamen dus identiek. Daardoor komt bij dat die aanduiding een hoog onderscheidend karakter heeft, nu het gaat om een fantasienaam in de Engelse taal. Naar het voorlopige oordeel van de voorzieningenrechter gaat het om bijna identieke namen. Gedaagde voert in haar handelsnaam de toevoeging aanduiding “Beautysalon”, maar anders dan zij meent, komt daar haar weinig betekenis toe. Het gaat om de beschrijving van de aanduiding die bovendien in de praktijk door haar ook naar de achtergrond wordt gedrongen, zo blijkt uit de reclame op de bus en de presentatie op haar website. Op grond van het voorgaande concludeert de voorzieningenrechter dat er een zodanige gelijkenis is tussen de handelsnaam van eiseres en gedaagde, dat verwarringsgevaar te duchten is. Het feit dat zich al een paar gevallen van verwarring hebben voorgedaan, bevestigt dit nog eens. Het gevorderde tot is daarom toewijsbaar.”

Heeft u vragen over handelsnaamrecht en misbruik van een handelsnaam, neem dan contact op met mr. F.P.G.F. de Moel.